FAQ

Natuurlijk

Per fiche is een letterlijke opdracht voorzien die aan de leerlingen bij aanvang kan worden meegedeeld. Deze staat daarom altijd tussen aanhalingstekens. Het volstaat om hen zo’n opdracht te geven en hen daarna gewoon zelfstandig met het materiaal aan de slag te laten gaan.

Bij elke opdracht is minstens één extra opdracht voorzien die meer inzet op relationele, zintuiglijke of motorische doelen. Deze opdracht kan bij aanvang worden toegevoegd of kan gebruikt worden als (tempo)differentiatie.

Wanneer leerlingen bijvragen stellen, is de beste strategie vaak om de vraag die van de leerlingen komt te herhalen met andere woorden. Zo leg je het zoeken naar oplossingen terug bij hen. Reik zelf zo weinig mogelijk oplossingen aan!

Zelfs zonder (of soms zelfs misschien vooral zonder) opdrachtfiche is het materiaal echter bijzonder waardevol. Leerlingen bedenken zelf uitdagingen en gaan hierdoor vaak verder dan we met een vooraf bepaalde opdracht kunnen bereiken.

Invulbladen is zelden een meerwaarde. Afhankelijk van hun ontwikkelniveau kunnen de leerlingen hun ontwerp echter wel eerst bedenken, bespreken en tekenen. Een andere mogelijkheid is om hen direct aan de slag te laten gaan met het materiaal en hun ideeën gaandeweg te laten bijsturen. Voor beide werkwijzen zijn goede argumenten. Daarom raadt Creatool aan om ze allebei te benutten.

Belangrijk is om, tijdens en/of na elke activiteit, de leerlingen te laten verwoorden wat ze hebben geleerd, welke inzichten ze hebben verworven al doende, waar ze hebben bijgestuurd en waarom. Door dit expliciet onder woorden te brengen, wordt het beter verankerd. Bovendien leren kinderen zo ook meer van elkaar. Dit kan tegelijk een vorm van (zelf-)evaluatie zijn.

Evaluatie kan ook gebeuren door de criteria waaraan een bouwsel moet voldoen, nauwkeurig op te lijsten. Op het einde kan die lijst gebruikt worden om na te gaan in welke mate de creatie aan de normen voldoet. Daarnaast kunnen ook andere doelen in de evaluatie worden opgenomen: de manier waarop samenwerking tot stand komt, de creativiteit, de zin voor veiligheid, de zorg voor het materiaal, zorg voor elkaar,…

Het is uniek

Het unieke aan Creatool is de grootte van het materiaal waardoor leerlingen dingen kunnen maken waar ze zelf kunnen opzitten, waarin of waarmee ze zichzelf kunnen verplaatsen, waarmee ze echt dingen kunnen optillen… Bovendien zet het materiaal aan tot samenwerking en tot grootmotorisch bewegen, hetgeen vandaag steeds meer in de verdrukking geraakt.

Zeker!

Ervaring leert dat Creatool gebruikt kan worden met een hele klasgroep. Dat lukt vaak wanneer we het materiaal verdelen in twee groepen en telkens een halve klas een opdracht laten uitvoeren met de helft van het materiaal.

Een andere mogelijkheid is om Creatool te gebruiken in hoekenwerk. Hierbij combineer je de opdrachtenfiches van Creatool met geheel andere (technische en/of creatieve) opdrachten.

Een derde mogelijkheid is om de opdracht uit de fiche te laten uitvoeren in groepjes waarbij één of twee groepjes gebruik maken van Creatool en de andere groepjes dezelfde opdracht aanpakken met ander materiaal dat in de school voorradig is of dat wordt meegebracht.

Tenslotte kan Creatool gebruikt worden als differentiatiemateriaal voor leerlingen die een extra uitdaging nodig hebben. Ook in naschoolse opvang of tijdens vrije momenten als middagpauze kan het materiaal nuttig worden aangewend.

We hebben niet liever

Voor kleuters kan het materiaal worden gebruikt om te exploreren en om hen er mee te laten experimenteren.

Voor de onderbouw, bovenbouw, speciaal en voortgezet onderwijs kan de opdrachtenlijst als leidraad dienen. Eerst kiest het eerste leerjaar een drietal opdrachten uit de lijst die ze geschikt achten voor het ontwikkelniveau van hun leerlingen. Uit de overblijvende opdrachten maakt het tweede leerjaar een keuze; daarna het derde leerjaar… Zo bekom je vanzelf een verticale leerlijn. Bovendien zullen in de toekomst meerdere opdrachten per jaar aan de lijst worden toegevoegd. Dit geeft leerkrachten en leerlingen de kans gaandeweg nieuwe opdrachten te kiezen.

Leerplandoelen

Uiteraard kunnen bijkomende doelen bereikt worden naargelang de aanpak en het verwerken van bijkomende opdrachten.

We onderscheiden daarom drie groepen van doelen (voor België):

Doelen die van toepassing zijn bij elk van de twintig opdrachten en waar je als leerkracht dus in elke opdracht kan op focussen:

    • OWte2, OWte3, OWte4 (oriëntatie op techniek)
    • SErv3
    • IKvk1, IKvk2, IKvk4
    • IVzv1, IVzv2, IVzv3, IVzv4, IVzv5
    • IVoc1, IVoc2, IVoc3, IVoc4
    • IVoz2, IVoz3
 

Doelen die enkel van toepassing zijn bij specifieke opdrachten of differentiatie-opdrachten:

    • Indien je een creatieve opdracht geeft: MUgr2, MUgr4, MUge5
    • Indien je de opdracht aan elkaar laat uitleggen: TOtg4, TOmn1, TOmn2
    • Indien je de uit te voeren stappen geschreven aanbiedt: TOsn1
    • Indien je hun plan laat uittekenen en -schrijven: TOsn3
    • Indien je rond verhoudingen of figuren werkt: WDlw1, WDlw4,
    • Indien de leerlingen twee- of driedimensionale constructies nabouwen: WDmk1
    • Indien hoeken, vlakke figuren of ruimtefiguren worden geconstrueerd: WDmk2
    • Indien je werkt rond evenwijdigheid, loodrechte stand, symmetrie…: WDmk3
    • Indien je stilstaat bij de grondstoffen en onderdelen: OWte1
    • Indien je technische systemen wil verduidelijken zoals bewegingsoverbrenging of de werking van katrollen: OWte6
    • Indien je leerlingen laat nadenken over efficiëntie, duurzaam gebruik en/of veiligheid: OWte9
 

Doelen die in de focus kunnen worden geplaatst afhankelijk van didactische keuzes die de leerkracht zelf kan maken in functie van de noden van zijn leerlingen of de context:

    • OWte1
    • SErv1, SErv2, SErv4, SErv5, SEgb3
    • IKid1, IKid2 en IKid3
    • IVoz1, IVgv2
    • MZrt1, MZgm6
    • Indien je stilstaat bij de grondstoffen, herkomst en productie van het gebruikte materiaal: OWsa4
Wij vinden van wel

Het demonteren van de eigen creatie maakt deel uit van de opdracht. Het gaat immers om materiaal om een prototype mee te ontwerpen; om met andere woorden aan te tonen dat ze via overleg en samenwerking problemen kunnen aanpakken, dat ze een probleem creatief trachten op te lossen met de beschikbare middelen, dat ze hun werkwijze en ontwerp tussentijds bijsturen…

Opruimen is eveneens een onderdeel in het verhaal. Zo kan je er trouwens de volgende keer weer met een propere lei aan beginnen. 

Jazeker 

Creatool wordt volledig lokaal geproduceerd. Zelfs de grondstoffen komen uit eigen land of ons omringende landen. Alle materiaal is ontworpen voor een lange levensduur. Slijtage mag zichtbaar zijn maar heeft geen invloed hebben op het langdurig gebruik.

De onderdelen zijn absoluut stevig en robuust. Uiteraard is het didactisch materiaal dat onder toezicht moet worden gebruikt. Het is een pedagogische taak om kinderen op veiligheid te wijzen en hen zorgzaam met materiaal te laten omspringen.

Toffe uitdagingen

Met Creatool doen we hard ons best om geen stappenplannen te geven. Om geen eindresultaten te suggereren. We gaan opdrachten geven waardoor iedere leerkracht en leerling goesting krijgt. Goesting om zelf te gaan creëeren. Deze opdrachten kunnen gemakkelijk aan (maatschappelijk relevante) thema’s gekoppeld worden.

  • De vloer is lava!

    • “Ontwerp en bouw iets waarmee je zelf een zo breed mogelijke lavastroom kan oversteken”
    • Extra1: “De lava is zo warm dat alles opbrandt!”
    • Extra2: “Je krijgt geen hulp van de overkant!”
    • Extra3: “Red iemand van de overkant waarvan zijn benen verbrand zijn. Je mag zijn benen niet aanraken want dat doet te veel pijn!”
  • Pictionary!

    • “Maak om beurten een dier zodat het door de andere(n) kan geraden worden!”
    • Extra1: “Kies een naam van iemand uit de klas en beeld die uit met Creatool!”
    • Extra2: “Maak een meubelstuk die door de andere(n) kan geraden worden!”
  • Papier hier!

    • “Creëer papier rommel en maak iets om het mee op te ruimen!”
    • Extra1: “Maak een prullenbak voor de speelplaats die na een week vol moet zijn!”
    • Extra2: “Maak een machine om het papier terug schrijf klaar te maken!”
  • Verover Mars!

    • “Vind iets uit waardoor jullie de planeet Mars kunnen veroveren!”
    • Extra1: “Maak een ruimteschip voor de ruimtereis!”
    • Extra2: “Maak iets dat ijs in water verandert!”
    • Extra3: “Zorg dat jij sterker bent dan de marsvrouwen!”
Op ons lijf geschreven

Ondertussen heb ik geen problemen meer, alleen nog uitdagingen. ‘T is maar hoe je het formuleert.

Techniek en Wetenschap, een heikel punt in onze over gedigitaliseerde wereld. Ford heeft als eerste onze menselijkheid tot robot geboetseerd. De personal computer heeft ons werk deels afgepakt. We hebben scholen uitgevonden om de fabrieken van werkkrachten te voorzien. Toch schreeuwen onze bedrijven dat ze geen (bekwame) technische profielen vinden. Ze verkiezen attitude boven kennis.

Ondertussen denken veel juffen dat ze niet technisch zijn en kunnen onze peuters al vlotjes swipen.

Attitude

Voor mij is techniek een attitude, een middel. Ja, er zijn vele manieren om gestructureerd tot een resultaat te komen. Dat zal de kunstenaar (in ons) worst wezen. Wat is uiteindelijk een resultaat? Zeiden ze in het oosten niet dat de weg belangrijker was dan het doel? Mag er niet wat meer variatie zijn dan onze digitale 1 en 0?

Eerlijk gezegd , ik vind dat we de potentie van onze kinderen onderbenutten. Wij kunnen meer van hen leren dan zij van ons. Coaching hebben ze nodig, nog meer dan middelen.

“Creatool is ultieme STEM” zei een leerkracht mij. “Eindelijk iets dat we niet zelf ineen moeten knutselen” hoor ik van ervaringsgericht onderwijs. Het gat in de markt dat Creatool opvult is ontstaan door ons obsessief controle gedrag.